1 Reduceren milieubelasting0 1 0 0
Effectindicator | Nulmeting | Realisatie 2015 | Begroting 2016 | Realisatie 2016 | Streef- waarde | Bron |
Bodem: Het aantal spoedlocaties bodemverontreiniging als percentage van het totaal aantal bodemlocaties | 37% | n.v.t. | 4% | 1% | 1% | Gemeentelijke registratie |
Percentage inwoners dat ernstige hinder ondervindt van lawaai van auto’s | 24% | n.v.t. | 8% | 10% | 7% | Zaanpeiling |
Percentage inwoners dat ernstige hinder ondervindt van lawaai van treinen | 6% | n.v.t. | 2% | 1% | 2% | Zaanpeiling |
Percentage inwoners dat ernstige hinder ondervindt van lawaai van fabrieken | 8% | n.v.t. | 3% | 4% | 3% | Zaanpeiling |
Het aantal woningen dat valt binnen de cumulatieve geurcontour van bedrijven als percentage van het totaal aantal woningen in Zaanstad | 70% | n.v.t. | 70% | nog niet bekend | 35% | Gemeentelijke registratie |
1.1 Uitvoeren Ruimtelijke Milieuvisie
Om de leefbaarheid te verbeteren willen we naast het wegnemen van de belemmeringen omtrent de nieuwbouwproject ook het volgende doen:
• Bodemprogramma 2010-2014/2015 en Bodemprogramma 2016-2019
• Actieprogramma Geluid 2013-2018
• Implementatie Zaans Geurbeleid 2015
Het bodemprogramma moet ervoor zorgen dat in 2016-2019 en daarna sprake is van een bodemkwaliteit zonder onaanvaardbare risico’s voor onze inwoners bij het huidige gebruik. Ons streven is dat alle locaties waarbij sprake is van onaanvaardbare ecologische en verspreidingsrisico’s gesaneerd of beheerst zijn. Verder willen we dat alle bodem- en ondergrondaspecten integreren in het proces van ruimtelijke planvorming.
Met behulp van extra budget vanuit het Rijk starten we in 2016 met de aanpak van risico’s als gevolg van diffuse bodembelasting, vooral vanwege loodverontreiniging.
Geluid is een belangrijke factor in de waardering van de woonomgeving. In het Actieplan Geluid zijn maatregelen opgenomen om de geluidhinder terug te dringen. Deze maatregelen hebben vooral betrekking op wegverkeerlawaai. Wegverkeerlawaai is de voornaamste bron van geluidhinder en de gemeente heeft hier direct invloed op. Een belangrijke maatregel is het toepassen van stille wegdekken. Het Geluidsaneringsprogramma wordt in 2016 definitief afgerond. Verder neemt Zaanstad deel aan diverse overlegstructuren om invloed uit te oefenen op de geluidhinder van Schiphol.
In Zaanstad staan relatief veel bedrijven die geur uitstoten. Met het nieuwe geurbeleid wordt beoogd de leefbaarheid verder te verbeteren, waarbij tegelijkertijd de bedrijvigheid nabij woningen duurzaam kan blijven voortbestaan. Binnen het Zaans Proeflokaal is geur een belangrijk punt van aandacht (zie programma 4 Ruimtelijke Ontwikkeling).
Activiteiten:- Starten met de aanpak van risico's als gevolg van diffuse bodembelasting
- Het treffen van maatregelen zodat alle locaties waarbij sprake is van onaanvaarde ecologische en verspreidingsrisico's voor 2020 gesaneerd of beheerst zijn
- Integreren van alle bodem- en ondergrondaspecten in het proces van de ruimtelijke planvorming (vóór 2020 gereed).
- Toepassen van stille wegdekken (Actieplan Geluid).
- Afronden geluidsaneringsprogramma
- Jaarlijks actualiseren dienstverleningsovereenkomst Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied
- Voorbereiden van de vestiging van een multimodaal (met o.a. groen gas) tankstation
Er is afgelopen jaar veel aandacht geweest voor diffuse bodembelasting. In het bijzonder het onderzoek en de aanpak van loodverontreiniging in speeltuinen en trapveldjes in de openbare ruimte alsook de voorbereiding hiervan bij woningen met een tuin. De aanvraag voor aanvullend budget voor de aanpak van lood in de bodem in gemeente Zaanstad is succesvol geweest: in 2016 heeft het Ministerie van Infrastructuur en Milieu €5,26 miljoen aanvullend budget toegekend.
Uit de Maatschappelijke Afweging Ecologische Spoedlocaties is geconcludeerd dat in Zaanstad sprake is van onaanvaardbare effecten op de ecologie. In 2016 zijn met de provincie Noord-Holland en Staatbosbeheer gesprekken gevoerd om compenserende oplossingen hiervoor te bedenken. Deze worden in 2017 verder uitgewerkt.
Op grond van het Actieplan Geluid is de toepassing van stil wegdek opgenomen in het Meerjaren Investerings Plan (MIP). De geluidssaneringsprojecten die in 2016 gepland waren, zijn vertraagd doordat de subsidieverlening vanuit de provincie op zich liet wachten. Deze projecten zullen in 2017 worden uitgevoerd.
Het Zaans Geurbeleid is in 2016 aangepast. De revisietrajecten van vergunningen van de bedrijven zijn bij de Omgevingsdienst volop in gang en de geurcontouren van de belangrijkste geur belastende bedrijven zijn in beeld. Er vinden constructieve gesprekken plaats met bedrijven, waarbij ook woningbouwplannen in de omgeving van betreffende bedrijven aan de orde komen. De dienstverleningsovereenkomst met de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (ODNZKG) is vastgesteld. In 2016 is in dit kader Prestatiegerichte Financiering (PGF) voorbereid. Dit houdt in dat vanaf 2017 elke deelnemer voor zijn eigen producten betaalt en naar rato meebetaalt aan gemeenschappelijke taken. De kwaliteit van de producten is daarbij uniform over het hele Noordzeekanaalgebied.
Het percentage inwoners die ernstige hinder ondervinden van lawaai door auto’s, treinen en fabrieken is ten opzichten van de nulmeting gezakt, echter de streefwaarde is niet gehaald. De resultaten van de luchtkwaliteitsmetingen 2016 zijn nog niet bekend. Jaarlijks wordt in het vierde kwartaal de resultaten van het voorgaande jaar aan de raad gerapporteerd.
Inmiddels is er een nieuw initatief voor een LNG-tankstation op Hoogtij.
2 Zaanstad klimaatneutraal0 1 0 0
Effectindicator | Nulmeting | Realisatie 2015 | Begroting 2016 | Realisatie 2016 | Streef- waarde | Bron |
De hoeveelheid uitgestoten kg CO₂ | 740.000.000 (2009) | 680.000.000 | 680.000.000 | 670.000.000 | 0 | www.energieinbeeld.nl |
Aantal aansluitingen met zonne-opwekking | 100 | 1.725 | 1.800 | 2300 | 20.000 | www.energieinbeeld.nl |
2.1 Uitvoeren Zaanse Energie Agenda
Naar aanleiding van de evaluatie van het klimaatprogramma is de routekaart behorend bij het Integraal Klimaatprogramma 2010-2020 aangescherpt tot een energieprogramma dat ruimte en inspiratie geeft, zodat inwoners en ondernemers hun ambities op het gebied van duurzaamheid kunnen waarmaken. Energiereductie, het verduurzamen van de energieproductie en innovatie/hergebruik blijven de pijlers waarlangs we werken.
Daarbinnen liggen de speerpunten bij energiebesparing in de bebouwde omgeving, het realiseren en uitbreiden van een warmtenet en het verder uitwerken van slimme open energienetwerken (smart grids), in nauwe samenwerking met bedrijfsleven, bewoners en eigenaren van vastgoed. Door de menging van wonen en werken liggen hiervoor in Zaanstad kansen. Daarbij speelt de plaatsing van zonnepanelen en oplaadpunten voor elektrisch vervoer een rol, evenals het mogelijk tijdelijk beschikbaar stellen van braakliggende gronden voor zonneweiden.
We blijven in overleg met de Provincie om windmolens langs het Noordzeekanaal te realiseren.
We werken aan een verdere verduurzaming van het inkoopbeleid.
Activiteiten:- Organiseren van energiecafés; aanbesteding en plaatsing van 25 extra elektrische oplaadpunten
- Ontwikkelen van een Energy Service Company (energievoorziening wordt uitbesteed aan een externe partij) voor zonnepanelen op 1.000 corporatiewoningen
- Vaststellen en uitvoeren subsidieregeling Groene Daken
- Afronding Impulsregeling Duurzame Bedrijven Zaanstad; bedrijfsbezoeken rond energiebesparing
- Ontwikkeling opstellen businessplan en subsidieaanvraag voor zonnepanelen op gemeentelijk vastgoed; ontwikkelen warmtenet in Zaanstad Noord en Zaanstad Oost
- Procesbegeleiding pilot 0-op-de-meter-woningen
- Smart grids-aanpak in stadhuis; ontwikkelen van EnergieAtlas in Zaanstad
In 2016 hebben zich grote veranderingen in het Energielandschap voltrokken, zoals de vaststelling van het mondiale Klimaatakkoord en de vaststelling van de Energieagenda van de Nederlandse Rijksoverheid. Ook de activering van ‘gasloos’ heeft een grote verandering in het denken over de Energietransitie teweeg gebracht.
Eind 2016 is bij de Nationale Klimaattop door G4/G32, onder aanvoering van gemeente Zaanstad en gemeente Haarlem, gepleit voor meer regie-mogelijkheden voor lokale overheden, onder meer bij het werken aan ‘gasloos’. Het Rijk heeft hiertoe gemeenten uitgenodigd in samenwerking te komen tot een nieuwe set van afspraken, zowel in een Green Deal als in het proeftuinen-traject MAAK.Verschil. Deze worden in 2017 naar verwachting operationeel. Het Rijk stelt in de Energieagenda dat de lokale overheid een spilfunctie zal krijgen in de Energietransitie.
Begin 2016 is door het college veel aandacht besteed aan de Klimaatdoelstellingen van gemeente Zaanstad. Het college en de raad hebben (mede aan de hand van het rapport van CE/Motivaction) geconcludeerd dat de ambitie om in 2020 Klimaatneutraal te zijn niet haalbaar is zonder hoge kosten. In het veroorzaken van een beweging heeft gemeente Zaanstad een aantal susidieregelingen beschikbaargesteld, zoals 0-op-de-meter, Groene Daken en Implusregeling Duurzame bedrijven Zaanstad. In 2016 is hier beperkt gebruik van gemaakt. Om de beweging te kunnen veroorzaken, zal er meer ingespeeld moeten worden op de vraagstukken die bij de energie consument spelen.
Het Duurzaamheidsfonds (DHF) is geëvalueerd en de proceskosten voor het Zaans Energie Akkoord (ZEA) worden gedekt uit het restant DHF.
Bij de effectenindicatiren zijn cijfers getoond welke nog in ontwikeling zijn, voor een concrete rappotage zijn stabiele cijfers nodig.
De kern van de Klimaatdoelstellingen in 2016 lag op energiebesparing bij wonen. In 2016 zijn hier stappen in gezet met collectieve inkoopacties voor isolatie. Ook is met Energiecafe’s het onderwerp energiebesparing breed onder de aandacht gebracht. Voor de energiebesparing bij bedrijven is door gemeente Zaanstad als bevoegd gezag een combinatie van stimulering en handhaving georganiseerd. De uitvoering hiervan ligt bij de Omgevingsdienst, zij begeleidt de bedrijven bij duurzaamheidsmaatregelen. De bevindingen van het eerste jaar van deze aanpak door de Omgevingsdienst zijn opgenomen in de jaarrapportage, zie bijlage.
In de Zaanse Woonvisie hebben energie- en klimaatdoelstellingen een duidelijke plek gekregen. In het verlengde hiervan zijn energiedoelstellingen meegenomen in de prestatieafspraken met woningcorporaties.
Ook in MAAK.Zaanstad werkt het Zaanse energie- en klimaatbeleid door, hierin wordt de ontwikkeling naar ‘aardgasloos’ als één van de uitgangspunten genoemd. Het thema duurzaamheid en energiebesparing is daarmee nog beter ingevlochten.
In het kader van de versnelling zijn er stappen genomen om het warmtenet in 2017 operationeel te maken.
In 2016 is het handelsplatform 075 Groen als onderdeel van smart grids (slimme open energienetwerken) middels een Energy Service Company vorm (ESCO) tot een modelmatige ontwikkeling gebracht.
Het platform Duurzaan is met steun vanuit Zaanstad uitgegroeid tot een herkenbaar platform voor Zaanse verduurzaming.
3 Hergebruik grondstoffen0 2 0 0
Effectindicator | Nulmeting | Realisatie 2015 | Begroting 2016 | Realisatie 2016 | Streef- waarde | Bron |
Hoeveelheid gescheiden afval als % van de totale hoeveelheid ingezameld afval) | 40% | 31% | 45% | 45% | 75% | Sorteeranalyses en afvalmonitor |
3.1 Vaststellen en uitvoeren Grondstoffenplan
De Inventarisatie Grondstoffenplan geeft richting aan de wijze waarop de doelstelling op het vlak van huishoudelijk afval wordt vormgegeven. De doelstelling betekent een halvering van de hoeveelheid restafval in 2020 ten opzichte van 2013 en is ingegeven door de wens om kosten voor afvalinzameling voor de burger op termijn beheersbaar te houden en om milieudoelstellingen te behalen. Het Uitvoeringsprogramma 2015-2019 omvat een vernieuwd inzamelsysteem, waarmee we het voor inwoners gemakkelijker maken om grondstoffen te kunnen scheiden. Het programma bevat ook een communicatiestrategie en een werkwijze ten aanzien van prijsstelling en beloning. Dit zal leiden tot een ander takenpakket van HVC. In het kader van het Grondstoffenplan wordt een nieuw concept ontwikkeld voor een grondstoffencentrum: een milieustraat (al dan niet ter vervanging van de huidige milieustraat de Spierling), waarin de ambities van Zaanstad voor hergebruik van grondstoffen centraal staan.
Activiteiten:- Faciliteren en realiseren van watertappunten
- Vaststellen en uitvoeren van het grondstoffenplan 2015-2019
- Actualiseren en uitvoeren van de dienstverleningsovereenkomst met HVC
In 2016 heeft gemeente Zaanstad in samenwerking met HVC de Opwarmfase Grondstoffenplan uitgevoerd als start van de uitvoering van het Grondstoffenplan. In vier deelgebieden werd het inzamelsysteem gewijzigd, waarbij intensief werd gecommuniceerd met bewoners door bewonerscoaches en met het interactieve digitale 100-100-100 project. De inzamelresultaten zijn veelbelovend, de daling van het restafval in deze wijken is maar liefst 38%. Sleutelfactor van het succes is de inzet van bewonerscoaches, mensen uit de buurt die zonder professioneel of financieel belang als bewoner hulp bieden aan andere bewoners. Alle leerpunten uit deze opwarmfase zijn ingebed in de uitvoeringsstrategie van het Uitvoeringsprogramma Grondstoffenplan, die einde eerste kwartaal 2017 ter behandeling aan de raad wordt aangeboden.
3.2 Grondstoffenrotonde
Het uitgangspunt van een zogenoemde ‘circulaire economie’ is dat grond- en reststofstromen worden hergebruikt. Reststromen zijn producten, materialen, grondstoffen en energie die vrijkomen bij ondernemingen en productieprocessen en die binnen deze onderneming of bij dit productieproces niet meer nuttig inzetbaar zijn. Zaanstad wil, in samenwerking met de regio, met een ‘grondstoffenrotonde’ bijdragen aan de totstandkoming van deze circulaire economie door reststromen op een duurzame wijze te benutten. Hiermee stimuleert zij de aantrekkingskracht van de gemeente als vestigingslocatie en draagt zij bij aan de gemeentelijke klimaatdoelstellingen.
Activiteiten:- In afstemming met de regio een bijdrage leveren aan een circulaire economie
- Definiëren en uitwerken van het grondstoffenrotonde met daaraan gekoppeld een actieplan
De ambitie uit het coalitieakkoord met betrekking tot de Grondstoffenrotonde is nader uitgewerkt in de Uitvoeringslijnen Circulaire Economie. Er zijn drie uitvoeringslijnen benoemd: faciliteren van initiatieven om kringlopen sluitend te maken, vergroten van bewustwording en voorbeeldfunctie gemeentelijke organisatie door bijvoorbeeld circulair in te kopen.
In samenwerking met onze (regionale) partners zijn reeds diverse projecten opgestart, zoals het project reststromen uit de voedingsindustrie (diverse onderwijsinstellingen en bedrijven uit het land), optimalisatie van textielketen in de gemeente (Wieland Textiel, Noppes en het Goed), Grondstoffencentrum (samen met HVC), etc. Daarnaast heeft Zaanstad in 2016 het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen ondertekend.
Effectindicator | Nulmeting | Realisatie 2015 | Begroting 2016 | Realisatie 2016 | Streef- waarde | Bron |
Het aandeel van de aangeboden dieren dat wordt opgevangen door het dierenasiel dan wel de vogelopvang | 100% | 100% | 100% | 100% | 100% | Organisatie Dierenasiel en Vogelopvang |
4.1 Ondersteuning dierenasiel en vogelopvang
Zaanstad ondersteunt het Dierenasiel en de Vogelopvang met een financiële bijdrage conform de geldende overeenkomsten met de Stichting Dierenwelzijn en de Vogelopvang.
Activiteiten:- De gemeente voert de regie op de geldende overeenkomsten
De gemeente heeft met de partijen een overeenkomst en voert hierop de regie. Dit loopt goed.